Vierde Vlaamse Strategie Duurzame Ontwikkeling (VSDO)

Op 29 juni 2021 ontving de Raad de adviesvraag voor het ontwerp van vierde Vlaamse Strategie voor Duurzame Ontwikkeling (VSDO 4). Er werd advies gevraagd "aan alle strategische adviesraden". Tijdens een digitale hoorzitting, met de SERV als gastheer, werd het adviesdossier toegelicht door de betrokken administratie en transitiemanagers. De elementen die op die hoorzitting aangereikt werden, vormden in belangrijke mate de inspiratiebron van het advies.

In het eerste hoofdstuk gaat de Minaraad in op de adequaatheid van de strategie. Hierbij staat het decreetartikel voorop: er hoort een evaluatie van de vorige periode voor te liggen, een omgevingsanalyse moet doorgevoerd zijn, de langetermijnvisie en de doelstellingen moeten geactualiseerd worden, en er moet een operationeel luik zijn. Bij de eerste drie criteria is de Minaraad gemengd positief. Er ligt een relatief degelijke beleidsevaluatie voor, maar de evaluatie van de effecten in de realiteit is uitgebleven. Er ligt ook een analyse van de beleidsomgeving voor, maar voor de inschatting van de reële wereld wordt slechts teruggegrepen naar de vorige trendanalyse. Het is terecht dat de voorheen ontplooide langetermijnvisie wordt onderschreven, maar het doelstellingenkader is wellicht aan verbetering toe. Bij het vierde criterium – het operationele luik – vindt de Minaraad het goed dat het accent gelegd wordt bij het verhogen van de effectiviteit van de beoogde transities. Het is ook goed dat er hierbij meer ingezet wordt op samenwerking. De "focus op buurt/wijk niveau" als integrerend perspectief vindt de Raad een creatief voorstel. Hiertoe zal men ook het lokale bestuursniveau als partner moeten betrekken.  

In het tweede hoofdstuk wijst de Minaraad op de onderlinge verbondenheid van vier Transitieprioriteiten, met name "Circulaire Economie", "Klimaat en Energie", "Industrie 4.0." en "Mobiliteit", met als aanbeveling om die zoveel mogelijk te benaderen als een geïntegreerde agenda. De Raad geeft kort enkele aanbevelingen bij drie van de vier prioriteiten:

• De Minaraad beveelt aan om het integrerend potentieel van de Transitieprioriteit "Circulaire Economie" waar te maken, en zo Vlaanderen daadwerkelijk uit te bouwen tot een circulaire "hub" of zelfs "regio" in Europa.
  
  
• Bij de Transitieprioriteit "Klimaat en Energie" is er het gegeven dat deze nog ambitieuzer zal moeten zijn dan vooropgesteld. De Raad beveelt dan ook aan om dit transitieproces verder te "materialiseren".
  
  
• Bij de Transitieprioriteit "Industrie 4.0" wijst de Raad op de relevantie van het materiële (i.e. circulaire) aspect in industriële processen om de gestelde klimaatdoelen te halen, en dit zowel wat de maakindustrie aangaat als bij de daaraan voorafgaande basisindustrie.

In een slothoofdstuk gaat de Minaraad in op de financiering van de beoogde transities. In het voorliggende ontwerp VSDO4 lijkt deze financiering drie componenten te omvatten: (1) projectsubsidies, (2) Europese steun bij projectsubsidies en (3) (een niet echt uitgewerkte) dialoog met de financiële wereld. De Raad stelt de vraag of dit volstaat om de verhoopte beleidsimpact te bekomen op de financiering van een transitie naar een meer duurzame ontwikkeling. Vaststelling is dat de hiertoe vereiste investeringen veel omvangrijker zijn dan de capaciteit die de publieke sector kan bieden. Er moet dus ingezet worden op verdienmodellen die private investeringen genereren richting duurzame ontwikkeling. In VSDO-context nu is er vooralsnog geen duidelijk investeringsbeleid dat gericht zou zijn op duurzame ontwikkeling. De Raad vraagt om de behandeling van dit vraagstuk structureel te verankeren in de VSDO, en daarbij te kijken naar alle mogelijke financieel relevante rollen die de overheid opneemt in onze maatschappij. De Raad beveelt ook aan om wat dit betreft de Europese ontwikkelingen goed op te volgen, in te schatten en waar nuttig uit te rollen, en dit vanwege het belang hiervan voor de slaagkansen van de transities "circulaire economie", "klimaat/energie" en ook "industrie 4.0.".

Coördinator

: Naam	Jan Verheeke
: Functie	secretaris (algemene leiding)
: Organisatie	Minaraad
: E-mailadres	jan.verheeke@minaraad.be
: Telefoon	02 558 01 36 of 0496 51 72 59