Beheerregeling voor de muskusrat (met SALV)

Op 8 mei 2020 ontvingen Minaraad en SALV de adviesvraag inzake het ministerieel besluit tot vaststelling van een beheerregeling voor de muskusrat (Ondatra Zibeticus). Muskusrat is een invasieve, uitheemse soort die onder de toepassing werd geplaatst van Verordening (EU) Nr. 1143|2014 betreffende de preventie en beheersing van de introductie en verspreiding van invasieve uitheemse soorten. De soorten op de Unielijst zorgen voor grote schade en overlast en dit zowel op gebied van natuur, als op vlak van landbouw.

De Europese Verordening voorziet in een drietrapsaanpak voor dergelijke soorten, met name (1) voorkomen dat ze het territorium bereiken door het nemen van preventieve maatregelen, (2) vermijden dat ze zich vestigen door een vroege detectie en snelle uitroeiing en (3) (indien vorige stappen niet volstaan hebben) het beheer van wijdverspreide invasieve exoten. Muskusrat valt onder de derde optie van de Verordening. In dit kader werd op Vlaams niveau gekozen voor de opmaak van een beheerregeling op grond van artikel 31/8 van het Soortenbesluit.

Alle actoren in Minaraad en SALV zijn het eens over de noodzaak van bestrijding van de muskusrat en wensen dat dit op een zo effectieve en efficiënte wijze verloopt. Ze erkennen hierbij eveneens de in de wetgeving opgenomen randvoorwaarden inzake dierenwelzijn en het zoveel mogelijk vermijden van bijvangsten. In die zin vormt de beheerregeling een stap vooruit. De Raden hebben wel nog een aantal vragen en bedenkingen bij dit ontwerp van ministerieel besluit.

De Raden menen dat uit de bewoording van artikel 31/8 uit het Soortenbesluit niet duidelijk valt af te leiden of het instellen van een beheerregeling voor een bepaalde invasieve uitheemse soort de mogelijkheden inzake bestrijding van dezelfde soort, geboden door bijlage 3/1 van het Soortenbesluit, bij voorbaat uitsluit.

De Raden wijzen op artikel 30, §1, van het Soortenbesluit waarin wordt bepaald dat de beheerregeling vergezeld moet gaan van een motiveringsnota “waarin aangetoond wordt dat de maatregelen van een beheerregeling niet disproportioneel zijn en geen significant ongunstige impact hebben op de biodiversiteit of op de staat van instandhouding van inheemse soorten”. De Raden merken op dat hierover omzeggens niets werd opgenomen in de (zeer beknopte) motiveringsnota die als bijlage aan de beheerregeling werd toegevoegd. Ze vragen om deze nota aan te passen zodat op afdoende wijze wordt aangetoond dat er geen significant ongunstige impact is van de maatregelen in deze beheerregeling op de biodiversiteit en inheemse soorten. Daarom steunen ze eveneens de invoering van het verplicht melden van bijvangsten en vragen om de bijvangsten ook te linken aan de gebruikte methode.

Muskusratten kunnen een reservoir zijn voor bepaalde wilde-dieren-ziekten, waaronder vossentlintworm. De volgehouden bestrijding van muskusrat is dus ook op dit vlak van belang. De Raden verwijzen hierbij naar de trendmatige stijging in het aantal vangsten sinds 2013. Ze vragen om na te gaan waaraan deze stijging te wijten is en hier op gepaste wijze op te reageren zodanig dat de huidige lage prevalentie van vossenlintworm in muskusratten in het Vlaamse Gewest ook in de toekomst behouden blijft.

Afsluitend stellen de Raden vast dat hoewel de populatie op lange termijn sterk is afgenomen, een volgehouden inspanning onontbeerlijk blijft om tot een effectieve bestrijding van de muskusrat in Vlaanderen komen, waarbij impact op biodiversiteit en inheemse soorten maximaal vermeden dient te worden. De Raden besluiten dat de voorliggende beheerregeling hiertoe een goede aanzet vormt.

Coördinator

: Naam	Kathleen Quick
: Functie	adjunct v.d. directeur (open ruimte - natuur)
: Organisatie	Minaraad
: E-mailadres	kathleen.quick@minaraad.be
: Telefoon	02 558 01 40

Co-auteur(s)

: Naam	Koen Carels
: Functie	secretaris
: Organisatie	SALV
: E-mailadres	kcarels@serv.be
: Telefoon	0499 59 37 16