Strategische thema's PDPO III (met SALV)

De tweede pijler van het Europese gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) wordt uitgevoerd aan de hand van het Europese Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO-fonds), één van de fondsen binnen het Europese Gemeenschappelijk Strategisch Kader dat moet bijdragen tot de doelstellingen van “Europa 2020”. Elke lidstaat moet zesjaarlijks een operationeel programma opstellen waarin het aangeeft hoe het de fondsen zal besteden. Het operationeel programma voor ELFPO in Vlaanderen heet Programmadocument voor Plattelandsontwikkeling (PDPO). In 2013 loopt het tweede PDPO af en moeten dus de krijtlijnen en maatregelen voor een nieuw PDPO, PDPOIII, worden opgesteld. De Vlaamse Regering bakende hiervoor in het voorjaar van 2013 vier strategische thema’s af, welke ter advies werden voorgelegd aan de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij (SALV), die de Minaraad in het adviesproces betrok.

De Raden stellen vast dat de gekozen thema’s, op hoofdlijnen, aansluiten bij de standpuntennota van de Europese Commissie, de voorgestelde prioriteiten van ELFPO en het Pact 2020. In de strategische nota zijn echter geen rechtstreekse verwijzingen naar deze documenten terug te vinden. Het is volgens de Raden aangewezen om ook de onderbouwing van de strategische keuzes te communiceren. De Raden stellen ook vast dat de nota vrij vaag en abstract blijft over de invulling van de gekozen strategische thema’s.

Daarenboven merken de Raden dat bepaalde aspecten en doelgroepen ontbreken. De strategische thema’s dienen geduid te worden in een breder verhaal van de verdere verduurzaming van de Vlaamse landbouw, de bosbouwsector en het platteland. De Raden wijzen hierbij, naast andere mogelijkheden, op de rol van biologische landbouw als incubator voor verduurzaming en innovatie. Betrek ook andere plattelandsactoren in win-winsituaties met de land- en tuinbouwers op het platteland.

Daarnaast vragen de Raden om afstemming te zoeken met andere Vlaamse en Europese beleidsplannen en fondsen. Voor de coördinatie van de structuurfondsen in Vlaanderen pleiten de Raden voor het oprichten van een Vlaams coördinatiemechanisme.

De Raden merken op dat het ELFPO klimaat als horizontaal thema meeneemt en vragen om dit ook te doen doorheen PDPO III. De Raden erkennen de noodzaak om in te zetten op jonge landbouwers en waarderen dat hieromtrent een volwaardig strategisch thema ontwikkeld werd. De Raden vragen om de knelpunten voor jonge landbouwers maximaal weg te werken, ook deze van buiten de sector en om te voorzien in een gedegen begeleiding en opleiding voor jonge landbouwers.

Wat investeren in innovatie en opleiding betreft, menen de Raden dat innovatie in ruime zin bekeken moet worden, er moet met andere woorden ingezet worden op technologische, sociale, ecologische en economische innovatie als antwoord op de uitdagingen waarvoor de landbouw en het platteland staan. Wanneer het landbouwinnovatie betreft dient het onderzoek en ontwikkeling te gebeuren in wisselwerking met de landbouwsector. De Raden bevelen ook aan om opleidingen zowel qua inhoud als qua doelgroep ruim te bekijken.

 Binnen het thema “focussen op verhogen van de weerbaarheid en verduurzaming” merken de Raden volgende elementen op:

• Het is voor de Raden onduidelijk hoe het PDPO ingezet zal worden voor Natura 2000, ze vragen om het fonds gericht in te zetten conform de aanbevelingen in het Minaraad advies 2012|77, en vragen om ook investeringssteun te voorzien voor het verbeteren van de milieukwaliteit van Natura 2000 gebieden.
• De Raden merken op dat duurzaamheid in het thema “focussen op verhogen van de weerbaarheid en verduurzaming” wordt opgesplitst in externe en interne duurzaamheid. Dit is artificieel volgens de Raden.
• De Raden vragen om in te zetten op een efficiënt gebruik van hulpbronnen en om de opstart van producentenorganisaties te steunen.
• De Raden achten een investeringsbeleid dat gekoppeld is aan het distance-to-target principe een goede strategie om de weerbaarheid en verduurzaming van de sector te verwezenlijken. Binnen de Raden zijn er verschillende visies omtrent de concrete invulling van een dergelijk investeringsbeleid en met name in welke sectoren dit beleid kan ingezet worden.
• De Raden vragen om in PDPO III collectieve beheerovereenkomsten te voorzien.

Wat het vierde strategische thema (versterken van de kwaliteit en vitaliteit van het platteland) betreft menen de Raden dat het een goede zaak is om de middelen te focussen op de prioritaire maatregelen en gemeenten, als is het onduidelijk op welke basis de criteria voor plattelandsgemeenten werden bepaald. De Raden merken op dat de relatie stad-platteland in de strategische nota ontbreekt en vragen daarom om van deze relatie een horizontaal thema te maken en hier ook werk van te maken in andere structuurfondsen. Ook vragen de Raden om in te zetten op diversificatie, toerisme, landschap en streekidentiteit.

 De Raden vragen tenslotte om, in lijn met de betrokkenheid bij de strategische thema’s, eveneens betrokken te worden bij de uitwerking van de maatregelen en het vaststellen van de budgetverdeling betreffende PDPO III, rekening houdend met de definitieve besluiten over de ELFPO prioriteiten op Europees niveau.

Co-auteur(s)

: Naam	Koen Carels
: Functie	secretaris
: Organisatie	SALV
: E-mailadres	kcarels@serv.be
: Telefoon	0499 59 37 16

: Naam	Kathleen Quick
: Functie	adjunct v.d. directeur (open ruimte - natuur)
: Organisatie	Minaraad
: E-mailadres	kathleen.quick@minaraad.be
: Telefoon	02 558 01 40