Energietransitie Gebouwen in Vlaanderen - overheidsopdracht uitgevoerd door EnergyVille

De herziene EU-richtlijn betreffende de energieprestatie van gebouwen (recast EPBD), gepubliceerd op 24 april 2024, markeert een belangrijke verschuiving in het Europees beleid inzake energie- en klimaatdoelstellingen voor gebouwen. De nadruk verschuift van 'energie-efficiëntie' naar 'decarbonisatie'. Dit vereist aanpassingen  in de Vlaamse energieprestatieregelgeving, wat meteen ook een kans biedt om het beleid strategisch te heroriënteren, met name voor het Energieprestatiecertificaat (EPC) en het renovatiebeleid dat daarop gebaseerd is.

De Europees bijgestelde focus op klimaatneutraliteit van het volledige gebouwenbestand maakt het in de Lidstaten, en dus ook in Vlaanderen, mogelijk om wat dit betreft de meest kostenefficiënte paden te volgen, rekening houdend met lokale contexten en diversiteit in aanpakken. Daarnaast laat deze ontwikkeling toe om de problemen van de renovatiegolf op het gebied van timing, financiering en capaciteit aan te pakken. Een pragmatische en directe aanpak van koolstofuitstoot in de gebouwde omgeving zou ook het draagvlak voor energie- en klimaatmaatregelen in Vlaanderen kunnen vergroten. 

De reflectienota bestaat uit vier onderdelen: drie hoekpunten van de analyse en een synthesehoofdstuk met aanzetten tot aanbevelingen. De hoekpunten behandelen respectievelijk (*) de Europese recast EPBD, (*) de tot dusverre gegeven analyses en aanbevelingen van de Minaraad, en (*) een doorlichting van relevante recente (voornamelijk Vlaamse) studiedocumenten.

Het synthesehoofdstuk, de 'triangulatie', bevat mogelijke aanzetten tot aanbevelingen voor een geactualiseerd Vlaams energie- en klimaatbeleid voor de gebouwde omgeving, met onder meer aandacht voor:

• Het mogelijk omvormen van het huidige EPC naar een gedifferentieerd label voor energie- en klimaatprestatie, met medeneming van diverse deelaspecten zoals gebouwschil, energie en emissies.
• Het mogelijk verhogen van de coherentie tussen gebouw- en gebiedsmaatregelen, inclusief betere ondersteuning van collectieve projecten en afstemming met ruimtelijke ordening.
• Het mogelijk inzetten op een faciliterend en lokaal gedifferentieerd programmabeleid, waarbij lokale overheden een centrale kunnen rol spelen in de energie- en klimaattransitie.
• Het mogelijk omschakelen van subsidiëring naar (voor)financiering, met differentiatie volgens doelgroepen en met mogelijk aanpassingen van fiscale regels en instrumenten, inclusief integratie van voorwaarden van het Europese Sociaal Klimaatfonds.
• Het zo mogelijk verhogen van de capaciteit in de bouwsector: zowel inzake workforce, aangepaste competenties als maatregelen om de afgeleverde kwaliteit van de uitvoering in deze sector te verhogen.

Deze studie is een kennisdocument dat in opdracht van de Minaraad werd opgemaakt t.b.v. de raadsorganisaties van de Minaraad. De inhoud van dit document valt onder de verantwoordelijkheid van de opdrachthouder en bindt geenszins de raadspartners.  

Coördinator

: Naam	Stefanie Corens
: Functie	adviseur (klimaat- en energiebeleid)
: Organisatie	Minaraad
: E-mailadres	stefanie.corens@minaraad.be
: Telefoon	02 558 01 32