Het Pakket Circulaire Economie

Om de overgang te ondersteunen naar een meer circulaire economie, “waarin de waarde van producten, materialen en hulpbronnen in de economie zo lang mogelijk kan worden behouden en de afvalproductie tot een minimum wordt beperkt”, bracht de Europese Commissie op 2 december 2015 haar “Pakket Circulaire Economie” uit.

Het Pakket omvat twee onderdelen: een actieplan met een vijftigtal concrete maatregelen die de Commissie tijdens haar ambtstermijn voorziet uit te voeren enerzijds en een wetgevend luik met voorstellen tot wijziging van diverse afvalrichtlijnen (Kaderrichtlijn Afval, Verpakkingsrichtlijn, Stortrichtlijn, Autowrakkenrichtlijn, Batterijenrichtlijn en AEEA-richtlijn) anderzijds.

De oriëntatienota bevat in eerste instantie een beschrijving van de inhoud van het Pakket, van de stand van zaken van de uitvoering en van de nog lopende besluitvorming. Ook bevat de nota, althans voor wat de (nog niet aangenomen) wetgevende voorstellen betreft, een verkenning op hoofdlijnen van de betekenis voor het Vlaamse afval- en materialenbeleid. De nota wordt afgesloten met een aantal synthetiserende bevindingen.

De maatregelen in het actieplan richten zich in belangrijke mate op de verschillende fasen van de levenscyclus van een product: het ontwerp, de productie, de consumptie en het levenseinde. Doorheen deze fasegerichte maatregelen lopen een aantal transversale maatregelen, onder meer op het vlak van innovatie en financiering. Vijf “sectoren” krijgen bijzondere aandacht: kunststoffen, biomassa en producten van biologische oorsprong, voedselafval, kritieke grondstoffen en bouw en sloop. Voorname punten in de wetgevingsvoorstellen hebben onder meer betrekking op het aanscherpen van de streefdoelen inzake de voorbereiding voor hergebruik en recyclage van stedelijk afval, alsook de wijze van inzetten van het instrument Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV).

Vlaanderen behaalt vandaag reeds de meeste van de nieuw voor 2025/2030 vooropgestelde streefcijfers. Alleen voor het huishoudelijk plastic verpakkingsafval lijkt Vlaanderen nog een afstand te moeten overbruggen. Globaal genomen kan er dan ook worden gesteld dat de wijzigingsvoorstellen van de Commissie voor Vlaanderen weinig prikkels bieden om beter te doen.

De totstandkoming van het Pakket betrof een gezamenlijke oefening binnen de Europese Commissie. Hiermee is in de voorbereidingsfase recht gedaan aan het transversale karakter van de beoogde transitie naar een circulaire economie. Dit neemt echter niet weg dat er bij de uitwerking van het Pakket ruimte is voor een versterkte koppeling met het handels- en klimaatbeleid in het bijzonder en de implementatie van de VN-Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling in het algemeen. 

Tot slot: vermits dit document opgevat wordt als een oriëntatienota, bindt het op zich niet de raadsleden of de raadsorganisaties. Het document wordt wel, eenmaal goedgekeurd, aanvaard als informatief achtergronddocument bij verdere raadswerkzaamheden. 

Co-auteur(s)

: Naam	Jan Verheeke
: Functie	secretaris (algemene leiding)
: Organisatie	Minaraad
: E-mailadres	jan.verheeke@minaraad.be
: Telefoon	02 558 01 36 of 0496 51 72 59