De milieugerelateerde aspecten van het EU Meerjarig Financieel Kader

Situering

In 2014 vangt er op EU-niveau een nieuwe meerjarige planningsperiode aan. Tegelijk zou er op 1 januari 2014 een nieuw Meerjarig Financieel Kader (MFK) in werking moeten treden. Dit advies op eigen initiatief bestaat uit 1) een uitgebreide dossierbeschrijving en 2) strategische beleidsaanbevelingen inzake de milieugerelateerde aspecten van het MFK. Uitgangspunt voor dit advies is de hoorzitting over het EU Meerjarig Financieel Kader die de Minaraad op 1 juni 2012 organiseerde.

Aanbevelingen

De inkomsten
De Minaraad stelt vast dat de EU-begroting, in strijd met (de geest van) het Verdrag, hoofdzakelijk wordt gefinancierd op basis van nationale bijdragen in plaats van op basis van echte eigen middelen. De Minaraad is van mening dat de EU-financiering hervormd moet worden in de richting van meer eigen middelen.

De uitgaven

Effectief en efficiënt oormerken
De Minaraad vindt het oormerken van middelen een goede manier om milieu- en klimaatoverwegingen te integreren in andere beleidsdomeinen maar benadrukt dat de concrete vormgeving van het oormerken cruciaal is voor het verzekeren van de effectiviteit en efficiëntie van de integratie van milieu- en klimaatdoelstellingen in andere beleidsdomeinen. De Minaraad formuleert hierbij een aantal essentiële aandachtspunten.

“Kapstokken” voor integratie
Vervolgens geeft de Minaraad aanbevelingen bij de belangrijkste “kapstokken” voor de integratie van milieu- en klimaatdoelstellingen, met name het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, het Cohesiebeleid, Horizon 2020, de Connecting Europe Facility, en het extern beleid van de EU.
 
Gemeenschappelijk Strategisch Kader
De Minaraad onderschrijft de visie van de Commissie, met name dat een gecoördineerde programmering van de uitgaven in het kader van de verschillende structuurfondsen essentieel is voor het verhogen van de effectiviteit, efficiëntie en milieugerichtheid van het Cohesiebeleid. Hoewel de Commissie de investeringsprioriteiten in het kader van de EU-fondsen sterker stuurt, een evolutie die de Minaraad onderschrijft, kunnen de lidstaten nog eigen prioriteiten stellen bij het besteden van deze middelen. De Minaraad vraagt dan ook dat Vlaanderen een coördinatiemechanisme opzet om de prioriteitenstelling in het kader van de structuurfondsen onderling en tussen de structuurfondsen en LIFE op elkaar af te stemmen.

LIFE
De Minaraad steunt de invoering van geïntegreerde projecten, en de concentratie van deze projecten op een beperkt aantal sectoren, ten zeerste. Een betere afstemming tussen LIFE-projecten en projecten die mede gefinancierd worden uit andere EU-fondsen, door middel van een gecoördineerde aanpak vanaf de planningsfase en prioriteitenstelling tot en met de uitvoering van projecten, is hierbij noodzakelijk. De Prioritaire Actiekaders, zoals bepaald in de Habitatrichtlijn, kunnen hierbij als inspiratiebron dienen.

Naar een andere financiering van het EU-milieu- en klimaatbeleid?
De Minaraad is voorstander van 1) een ambitieus MFK waarbij de middelen in verhouding staan tot de doelstellingen en uitdagingen, 2) een grotere focus in het EU MFK op milieugerelateerde uitgaven en 3) op basis van deze grotere focus en een betere integratie een aanzienlijke verhoging van het EU-budget dat wordt besteed aan het klimaatbeleid. De Minaraad beschouwt het door de Commissie voorgestelde budget van 1033,5 miljard euro aan vastleggingskredieten dan ook als een absoluut minimum. De integratie van milieu- en klimaatbeleid in andere beleidsdomeinen en de principiële verantwoordelijkheid voor de financiering van het milieubeleid door de lidstaten vloeit voort uit het Verdrag. De keuze van de Commissie om het milieu- en klimaatbeleid te integreren in andere beleidsdomeinen, betekent echter dat het EU-budget in toenemende mate wordt gebruikt voor het (co-)financieren van milieu- en klimaatbeleid. Tegelijk is de Minaraad zich ervan bewust dat er grenzen zijn aan het steeds meer integreren van milieu- en klimaatdoelstellingen in andere beleidsdomeinen zonder een hiermee gepaard gaande overeenkomstige verhoging van het budget voor deze beleidsdomeinen. Op basis hiervan vindt de Minaraad een debat over de verantwoordelijkheid van de EU voor de financiering van het milieu- en klimaatbeleid dan ook noodzakelijk.

De Minaraad keurde dit advies op eigen initiatief unaniem goed.